Eugeniusz Grapow - wnuk powstańca styczniowego, oficer Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, bestialsko zabity w Katyniu strzałem w tył głowy przez NKWD.
Wielki patriota, oddany całym sercem Polsce. Żył 42 lata.
Dzieciństwo i młodość
Eugeniusz Grapow urodził się 29 listopada 1897 roku w Łodzi, która do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku znajdowała się pod zaborem rosyjskim. Był synem właściciela zakładów graficznych Filipa Grapowa i Emilii z Rajberów. W wieku 11 lat wstąpił do 17. Gimnazjum Rządowego
w Łodzi, w którym ukończył sześć klas, bo dalszą edukację w tej szkole uniemożliwił wybuch I wojny światowej. Mimo że trwała wojna, nadal chciał się kształcić. W tym czasie ukończył kursy bankowe oraz wyższe kursy handlowe przy Szkole Handlu i Finansów w Łodzi. W czasie nauki w gimnazjum i na kursach zdobywa wiedzę ogólną i praktyczną oraz doskonali znajomość języków obcych : rosyjskiego, niemieckiego, francuskiego i angielskiego. Następnie pogłębia swoją wiedzę handlową na stanowisku sekretarza u konsula prawnego w Łodzi, później wyjeżdża do Lipska w Niemczech i pracuje tam przez kilka miesięcy jako praktykant w kancelarii prawniczej. Po powrocie podejmuje pracę z zakładach graficznych ojca. 9 marca 1919 roku wstępuje do Podoficerskiej Szkoły Artylerii w Rembertowie,
którą kończy 30 września 1919 roku w stopniu kaprala z oceną bardzo dobrą.
Od 1 października 1919 roku do 29 maja 1920 roku uczęszcza do Szkoły Podchorążych Piechoty
w Warszawie, kończąc ją z bardzo dobrym wynikiem w stopniu podchorążego. Przez zwierzchników oceniany jest jako bardzo dobry i odpowiedzialny oficer, wymagający od siebie i żołnierzy, dbający
o podwładnych, inteligentny, towarzyski
i taktowny.
Wojna polsko-bolszewicka
Po ukończeniu Szkoły Podchorążych Eugeniusz Grapow zostaje skierowany na wojnę
polsko-bolszewicką do 101 p. p. Brygady Rezerwowej. 11 sierpnia 1920 roku podczas odwrotu pod Pułtuskiem trafiony odłamkiem granatu odnosi ciężkie ranny głowy. Po kilkumiesięcznym pobycie w szpitalu zostaje przeniesiony do 1 p.p. Legionów. Przez władze II Rzeczypospolitej odznaczony za walkę z bolszewickim najeźdźcą Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921.
Życie i działalność w niepodległej Polsce
Po zakończeniu działań wojennych podejmuje naukę w Szkole Podchorążych w Poznaniu. Rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z 21 kwietnia 1921 roku przeniesiony zostaje w stopniu podporucznika do 19. Dywizji Artylerii Ciężkiej. Później przechodzi do rezerwy. Obejmuje po
ojcu zakłady graficzne w Łodzi. Żeni się z Edytą ze Stegemanów, z którą ma dwoje dzieci.
II Wojna Światowa. Śmierć w Katyniu
W 1939 roku Grapow jako oficer rezerwy został zmobilizowany do wojska, gdzie podczas
kampanii wrześniowej dowodził batalionem w 32. Pułku Piechoty. Następnie dostał się do
niewoli sowieckiej i został uwięziony w obozie jenieckim w Kozielsku wraz z tysiącami Polaków, którzy tak jak on należeli do kwiatu inteligencji polskiej. Przeważającą część jeńców Kozielska stanowili, tak jak Eugeniusz Grapow, oficerowie rezerwy. Tajnym wyrokiem Stalina skazano ich
na karę śmierci. Zabito ich przede wszystkim za to, że byli wykształceni i mogliby na wolności działać na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego. Zabito ich w ramach akcji pozbawiania polskiego społeczeństwa „głowy” – w terminologii NKWD – „obezhołowienia”. Wyrok na Eugeniuszu Grapowie wykonano w Lesie Katyńskim 4 kwietnia 1940 roku, zgodnie z sowiecką
moralnością – strzałem w tył głowy, po czym ciało wraz z innymi pomordowanymi zakopano
w naprędce wykopanych dołach. Ta zbrodnia nie miała ujrzeć światła dziennego.
Od 1940 do 1943 roku masowe mogiły pozostawały ukryte. Jedynie władza sowiecka wiedziała, jaka jest prawda o zaginionych polskich jeńcach.
W kwietniu 1943 roku wojska niemieckie natrafiły w Lesie Katyńskim na miejsce ludobójstwa
i poinformowały o tym zachodnich aliantów. Niemcy wykorzystali okazję, aby z tragedii Polaków uczynić broń propagandową przeciw Sowietom. Do Katynia przybyła liczna delegacja złożona
z Polaków oraz pracowników Czerwonego Krzyża.
W trakcie przeprowadzonych ekshumacji natrafiono m.in. na szczątki Eugeniusza Grapowa , które zostały zidentyfikowane pod numerem AM 263. Znaleziono przy nim pozwolenie na broń, wizytówki, recepty lekarskie, świadectwo szczepienia w Kozielsku nr 1429, pismo z Ubezpieczalni Społecznej, wstęgę orderu oraz różaniec. Odczytano datę urodzenia 29 listopada 1897 roku i ustalono stopień wojskowy porucznika. Przedmioty znalezione w Katyniu zostały najprawdopodobniej wywiezione przez Niemców wycofujących się przed armia radziecką i zniszczone na przedmieściach Drezna.
Tak zakończyła się jedna z wielu tragicznych historii życia patriotów pomordowanych przez zbrodniczą komunistyczną władzę sowiecką. Jak dramatyczne w skutkach są te zdarzenia dla Polski i jej przyszłych pokoleń ukazują słowa byłego więźnia Kozielska i świadka tamtych nieludzkich czasów - księdza Zdzisława Peszkowskiego: „Mord katyński stał się jedną z symbolicznych dat końca dawnej Rzeczpospolitej. Zniknął wówczas kwiat inteligencji polskiej wraz ze swoją świętą dewizą „Bóg, Honor, Ojczyzna”. Odtąd Polska była już inna. Przez Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk, Kijów, Mińsk zerwano bowiem ciągłość z wielką przeszłością Narodu”.